Pas gelezen: El Negro en ik van Frank Westerman

Dit essay over de beeldvorming van het zwarte ras dat een jaar geleden de Gouden Uil won stond al een poos op mijn te lezen lijst. Op mijn trip in het zuiden van Frankrijk vond ik er de tijd voor.

Als adolescent staat de auteur oog in oog met een opgezette Afrikaan, El Negro. Uit dat feit vertrekken de twee lijnen. De eerste: de journalistieke zoektocht naar wie die bosjesman mag zijn en hoe hij in dat Spaanse museum belandde. De tweede kon mij meer boeien. Westerman vertelt hoe hij na dat moment startte aan zijn opleiding ontwikkelingswerker (tropische cultuurtechniek heet zoiets bij de Nederlanders) maar slechts kort als dusdanig gewerkt heeft. Hij ging snel aan de slag als buitenlandcorrespondent voor het NRC, een keuze die hij zich niet beklaagde want Westerman heeft het weinige geloof dat hij al had in ontwikkelingssamenwerking helemaal verloren:

"Het tijdperk van de ontwikkelingssamenwerker loopt ten einde en zal over een paar jaar een hausse aan terugblikkende documentaires opleveren - met als focus de merkwaardige tijdgeest van de laatste decennia van de twintigste eeuw."

Ja, dat is een boeiende bewering, maar die wordt nauwelijks gestaafd. De auteur brengt mislukte projecten van ontwikkelingswerk ter sprake. Hij beschrijft ook hoe hij voor zijn stage een lokale irrigatievorm moest doorlichten en hoe hij concludeerde dat het best was er niets aan te veranderen omdat de structuur van die lokale gemeenschap anders te veel ontwricht zou worden. Ik kan er aan toevoegen dat de Chinezen waarschijnlijk nooit ontwikkelingswerkers van onze slag zullen sturen, dat ze Afrika platweg zien als een grondstoffenreservoir, zonder zich vragen te stellen over hoe het geld dat ze daarvoor betalen besteed wordt; het continent moet zich zelf zien te redden.

Maar er zijn ook argumenten te geven waarom ontwikkelingswerk nog een eindje kan blijven bestaan: er is nog steeds een publiek om de ngo's financieel te ondersteunen en de sector beschikt over een invloedrijke lobby die blijft ijveren om het budget op te voeren naar 0,7 procent van het bnp.

Ik weet het wel, wie voor en tegen opsomt, verglijdt snel naar een verhandeling, een essay mag lyrischer, maar desalniettemin, ik vond het El Negro en ik te vaak te vrijblijvend en te weinig overtuigend. De auteur probeerde misschien een effect te bekomen zoals in De bocht in de rivier - dat geeft Westerman zelf toch aan - waar V.S. Naipaul zonder het expliciet te maken aangeeft dat het nooit iets wordt met die Afrikaanse staten. Voor mij is hij daar niet in gelukt, in tegenstelling tot Naipaul.

Dan blijft de vraag of een essay een literaire prijs kan winnen. Ik vind van niet. Karakters en anekdotes worden beschreven, soms zelfs geromantiseerd en aangedikt, maar niet gesticht. Dat is iets anders. Maar als een jury daar anders over denkt, dan kom ik daar makkelijk in.

Auvergne en Avignon

Ja ja, ik weet het, ik was weer een eindje weg van mijn blog, ik was op reis en ban alle media tijdens mijn trips, ik ben al genoeg verslaafd.

Met de huurauto moest ik dieper in Frankrijk trekken dan voorzien, want enkel in de zuid-oostelijke hoek was het weer riant. De Auvergne (25°) is een fantastische fietsregio en in Avignon (30°) ben ik Milo gaan zien, de acht maanden oude zoon van mijn Provence-vriend. Hij en zijn vriendin klagen erover dat ze plots nog zeer weinig vrije tijd over hebben.

Zelf mag ik het niet gedroomd hebben. Ik kom nu al tijd tekort voor vanalles. Mijn Russisch verdient een frisse opknapbeurt, om maar iets te noemen. En vooral, ik wil dringend gaan experimenteren met audio en video op mijn blog, ik spreek daar nu al maanden over zonder dat ik al concrete stappen zette, miljaarde miljaarde.

Hier weinig gemist heb ik de indruk. Het was hier nogal koud zekerst? In de krant al één interessant bericht opgevangen: over een zoekrobot ontwikkeld door de Britse belastingdienst die op eBay gaat zien of er geen handelaars actief zijn die geen belastingen betalen. En al een tweede ook: een artikel met zeven redenen waarom Brazilië geen wereldkampioen wordt. Ik geloof het. Brazilië gaat eruit in de eerste ronde. Er zit geen evenwicht in die ploeg. Geen yin en yang.

Organiseert de Congolese regering opnieuw zijn staatsgreep?

Poging tot staatsgreep verijdeld in Congo, brengen sommige media. Het is weer een schimmig verhaal: 32 buitenlanders (natuurlijk buitenlanders!) waren vermomd als veiligheidsagent en wilden de staat destabiliseren. Dankzij krachtig optreden van minister van Binnenlandse Zaken Fundu werden hun snode plannen afgeblokt.

Wilt de Congolese regering alsnog de indruk wekken dat ze het vaderland dient?

The Da Vinci Code

Aan zij die zich afvragen of ze The Da Vinci Code moeten gaan zien:

Als je het boek niet gelezen hebt, en je wilt in twee uur een samenvatting -> ga kijken
Als je het boek gelezen hebt -> nou, dat weet ik niet, ik heb het zelf niet gelezen
Als je een goede film wilt zien -> blijf thuis

Vermassen en De Gucht

Vorige week was er vreugde in mijn huiskamer. Strafpleiter Jefke Vermassen lukte het om het bakkes van het Vlaams Belang een paar stevige toeken te verkopen. De kracht van Vermassen kwam voor een groot deel van de ouders van het vermoorde meisje, mensen die geen viertalige persconferentie in hun voortuin verzorgden maar op de achtergrond bleven en subtiel de poster van het Belang neerhaalden.

"Ho maar", moet De Gucht gedacht hebben. "Het is al van Balkenende lijkt een beetje op Harry Potter dat ik nog een van mijn analyses op de wereld losgelaten heb." En ja, we hadden weer prijs: het zijn nu de kiezers van het Vlaams Belang die voor het racisme verantwoordelijk zijn!

Vooreerst kan men zich afvragen: stemmen de mensen voor het Belang om aan te geven dat de vreemdelingenproblematiek niet goed aangepakt wordt, of uit racisme? Ik laat die vraag even liggen. Ik keer terug naar Zwarte Zondag, de eerste keer dat we verbaasd keken naar de kiesuitslag van het Vlaams Blok. Dat is ondertussen 15 jaar geleden. 15 jaar lang heeft men al veel gepraat over hoe het Blok ingedijkt moet worden, 15 jaar lang is ongeveer geen enkel immigratieprobleem opgelost.

1. Een asielprocedure sleept nog altijd jaren aan. Heeft een overheid die er niet in slaagt om een dossier binnen een redelijke termijn af te handelen, het recht een gezin dat zich hier nestelde eruit te gooien? Natuurlijk niet.

2. De overheid slaagt er nog altijd niet in de asielzoekers op een menswaardige manier te huisvesten. Erger nog: veel huisjesmelkers worden door de overheid (in zijn gedaante van lokale ocmw's) betaald voor hun krotten. Betaal jij graag belastingen om huisjesmelkers te sponseren?

3. Je kiest voor een humanitaire immigratie, of een economische. Wij opteerden voor een humanitair stelsel, en daar valt ethisch veel voor te zeggen, op papier althans. Alleen is de meerderheid van de asielzoekers hier niet omdat ze verjaagd werden in hun land. Je krijgt economische vluchtelingen die zich moeten verkleden als humanitaire, meestal niet die economische vluchtelingen waar onze economie om vraagt. Deze tegenstrijdigheden maken de integratie niet eenvoudig.

4. In ons land vertoeven om en bij de 200.000 illegalen. Als je op straat 50 mensen ziet, dan is er een illegaal bij, iemand die zich qua inkomen, opleiding, gezondheidszorg ... haast niet kan integreren. Het heeft niet veel zin om wetten aangaande immigratie te stemmen als de politie er niet voor zorgt dat die een beetje nageleefd worden.

Kiezers worden niet geboren als racisten. Als sommigen het geworden zijn, dan is het niet omdat de ijscowagen te veel lawaai maakt, zoals Karel beweert, maar omdat politici - en, god, wat hebben we er veel in België - weinig klaarmaakten.

Pas beluisterd: The Drift van Scott Walker

Felecitaties van de jury kreeg de nieuwste cd van Scott Walker in Humo. Ik zou het proberen.

'Als het high art is, dan too high voor mij', zei ik tegen mijn vriendin. 'Je mag jezelf niet onderschatten, luister nog maar eens', antwoordde zij. Nou ja.

Afro-Americans

Vandaag kreeg ik een boeiende kaart onder ogen: de bevolkingsdichtheid van Afro-Amerikanen. 140 jaar na de afschaffing van de slavernij zijn de blacks nog voornamelijk terug te vinden in de gebieden van de grote plantages: Louisiana, Arkansas, Mississippi, Alabama, Georgia, Virginia, North-Carolina, South-Carolina, Tennessee. In California en Florida bijvoorbeeld wonen dus zeer weinig Afro-Americans.

Spijtig dat de 50ste staat, Hawaï, niet aangeduid is.

Mogadishu

Ten tijde van de invasie van de SSSR in Afghanistan brachten de Amerikanen moslimverzetstrijders op de been, nu steunen ze de milities in Mogadishu die de islammilities ter plekke bestrijden. De Amerikaanse wapenindustrie (die ten tijde van het Iran-Irak-conflict beide partijen van wapens voorzag) zal tevreden zijn.

Bijkomend nadeel aan die oorlogen is dat je niet meer op reis kunt. Met de rugzak naar Mogadishu ... ik zou het niemand aanraden. Congo is ook niet evident. Alhoewel, er is nu een reisgids voor Congo uit. Als je twijfelt waar de vakantie deze zomer door te brengen ...

Een Big Mac, een gsm of een pak sigaretten kost niet overal evenveel, meer zelfs, de prijzen lopen sterk uiteen. Er valt over het algemeen weinig lijn in te trekken. Meestal zijn New York, Shangai en Tokyo vrij goedkoop en Buenos Aires valt zeer duur uit.

Hirsi Ali versus Abu Djadja

Het parcours dat Ayaan Hirsi Ali en Abu Djadja aflegden, is min of meer vergelijkbaar: liegen om in Nederland respectievelijk België te kunnen blijven en vervolgens een opgemerkte rol spelen in het integratiedebat alhier. Ik hou veel meer van Hirsi Ali dan van Djadja. Hirsi Ali legt de fout veeleer bij de immigranten, terwijl het Djadja het op de autochtonen gemunt heeft. Beiden zullen ze waarschijnlijk een deel van de waarheid vertellen, maar ik vind het beter met zelfkritiek te beginnen zoals Ayaan. De kracht van Hirsi Ali teerde ook niet op fysiek geweld.

In Nederland zal ze dus niet kunnen aanblijven als kamerlid omdat ze gelogen heeft. Ze krijgt een nieuwe job in de States, nu haar partijgenote Rita Verdonk, de Nederlandse minister van Vreemdelingenzaken en Integratie, liet weten de verblijfsstatus van Hirsi Ali te zullen laten onderzoeken.

Die Verdonk is een taaie tante. Die Afrikaanse voetballer - is het Khalou? - die bondscoach Van Basten snel-snel wou laten naturaliseren om hem mee te nemen naar Duitsland ... ja, dat was geen waar van Verdonk. Zo een legaliste komt wel aan haar trekken in het calvinistische Nederland. Stel je voor dat ze hier beginnen met Abu Djadja het land uit te wijzen...

Pas gezien: The Merchant of Venice

Ik ben blij dat ik erin slaag op mijn blog de gelezen boeken bij te houden. De oefening die ik bij de bespreking telkens maak, namelijk het verwoorden wat ik geslaagd vind, en wat niet, is mij evenzeer nuttig.

Al een eind denk ik erover om ook de films die ik zag te vermelden. Of alleen de goeie films. Afgelopen weken waren dat 16 Blocks, Va, vis et deviens en The merchant of Venice (na het werk loop ik graag onmiddellijk de cinema binnen). Al Pacino als de veelbesproken Jood uit Shakespeare's toneelstuk neerzetten, het is geen evidente keuze die de regisseur bij de casting maakte, omdat Pacino zo bekend is van de andere rollen die hij speelde, een bekendheid waar zeer veel associaties aan vasthangen.

Toont Shakespeare het anti-semitisme of haat hij zelf joden? Het was de vraag die ik mij stelde na de film en op het web zie ik dat de kenners er zelf niet uit zijn. Het feit dat erover gediscussieerd wordt, zet alleszins zijn subtiliteit in de verf. Ook de thema's homoseksualiteit en de positie van de vrouw worden subtiel aangedragen.

De kritiek die ik op het toneelstuk/film heb, is dat ik wat authenticiteit, wat doorleefheid mis. De plotwending op het einde is leuk, maar ook wat formalistisch en vrijblijvend.

Spijtig dat Zuleikha Robinson, in de film de dochter van de Jood, geen grotere rol kreeg. De actrice heeft Engels, Schots, Indiaans, Burmees, Iraniaans and Malaysiaans bloed in de aderen en dat geheel vond veel harmonie.

Galg en rad

Een Britse boer/timmerman verkoopt galgen aan Afrikaanse regimes, zo vertelt de BBC-website. Eigenaardig dat dat zomaar kan, dat de Afrikanen dat zelf niet getimmerd krijgen en vooral dat het simpelste model 12 000 pond kost.

Yet Another Hierarchical Officious Oracle

Een geweldig toffe link kan ik jullie aanbieden vandaag: de geschiedenis van de computer verteld door postzegels. Ik weet nu ook wat de afkorting is van Yahoo!

The Artificial Joy Club

Leer zoeken! Zo hief een binnenkomende email aan. Blogbezoeker K had namelijk wel gevonden van welke groep de volgende lyrics komen:

All the world’s your ashtray, I’m just your marlboro.
Light me up then butt me, you’re sick & beautiful.
It’s bamby meets godzilla, a 3d free for all.
set me up then stomp me, you’re sick & beautiful.
Squeeze me like your lemon, then mix with alcohol.
shake me hard then down me, you’re sick & beautiful.

Ik had die lyrics geciteerd uit het boek Adelaars en Engelen van Juli Zeh. K. viste uit dat die afkomstig zijn van The Artificial Joy Club, een Canadese alternatieve rock band. We worden elke dag wijzer!

Joepie

Mijn toets Russisch is gelukt. Had weer niet te veel gestudeerd en dat maakt het extra spannend. Een beetje zoals tijdens het middelbaar onderwijs.

Pas gelezen: Adelaars & engelen van Juli Zeh

Een 27-jarige Duitse die debuteert met een vuistdikke thriller over de Balkan-oorlog, het dwingt respect af. Vooral omdat het werk niet leest als een thriller; de tekst is veel te geraffineerd, poëtisch en zeer eigentijds van textuur.

In een paragraaf geeft ze de lyrics van een song die op de achtergrond speelt, gedurig onderbroken door de handelingen van de personages. De song zelf heb ik via het web niet teruggevonden. De tekst was nochtans origineel:

I'll lay down in your ashtray, I'm just your Marlboro.
Light me up and butt me, you're sick and beautiful.

Squeeze me like a lemon, and mix with alcohol.
Bounce me hard and dunk me, I'm just your basketball.

Andere fragmenten uit het boek:

Ze is dronken, ze ziet eruit alsof ze zo zal gaan janken. Dat komt door Wenen, de stad pakt je bij je schouders en draait je om, zodat je altijd naar achteren kijkt, naar het verleden.

Nu had ze de zon in haar rug en de kleur van haar ogen scheen donkerder geworden in de loop der jaren, tegen zwart aan, misschien waren haar pupillen onnatuurlijk groot, of had ze twee gaten in haar gezicht, waarin ik iets naar binnen kon roepen en afwachten of ik een echo hoorde.

Ik haal een biljet van vijftig schilling uit mijn broekzak dat zich om mijn vinger slingert als een spiraal, het wil terug in de opgerolde staat. Ik zie dat de oude man het waarneemt. In zijn gezicht stroomt de glimlach in de daarvoor bestemde banen en hoeft niet zoals in het gezicht van jonge mensen een telkens andere weg te zoeken.

WK snooker

Dott wereldkampioen snooker, tja, het is niet de meest charismatische figuur. Het is geen zotte Jimmy White, analfabeet wegens te veel gespijbeld om in de kroegen uit te hangen, en uitgedost in smoking-outfit. Dott zat ongetwijfeld altijd op de voorste bank op school.

In de Engelse boulevardpers stond veel negatieve commentaar over het spel van Ebdon en Dott, als zou het een saaie finale geweest zijn. In hun traditie van "spitsvondige" woordspelletjes herdoopten ze snooker in snorker. Er werd te tactisch gespeeld en er werden te weinig centuries opgetekend. Aan dat slag journalisten: beperk jullie tot darts: one hundred and ei-ei-eighty!

Het etationisme zoekt mij

Voor iemand met een afkeer van staatsapparaten, is het geen pretje in België geboren te worden. Ik weet het, het had nog slechter gekund. Ik had in Pyongyang kunnen wonen, en niet in Brussel, maar ala, op 1 mei heb ik mij weer behoorlijk geërgerd. Vicepremier en minister van broting VDB sprak het volk toe:

"Electrabel maakt grote winsten, en dat is slecht. Dat is slecht omdat dat op de kap van de consument gebeurt."

Op twee mei konden we in de krant lezen dat België het enige land is in de EU waar de prijs voor elektriciteit niet steeg sinds 2000. We betaalden in het verleden zeker te veel voor de elektriciteit, en dat was omdat Electrabel gebezigd werd om de gemeentekassen te spijzen. Op 2 mei ook in de krant: Belgische ministers verdienen veel meer dan die van vergelijkbaar kleine landen. Wie maakt hier ongeoorloofde winsten? Hey Freya you must watch the sounds you make.

Soms denk ik dat het etationisme mij wil straffen voor mijn oppositie. Enkele maanden geleden tekende ik bijvoorbeeld in op reverse convertibles met als onderliggende waarde Suez. Op zich moest dat een goeie belegging zijn want het Italiaanse Enel ging prompt bieden op Suez. Maar dat wou de Franse staat niet laten passeren (etationisme is nooit gevaarlijker dan wanneer het samenvalt met nationalisme): het zette ogenblikkelijk een constructie op waarbij Suez en Gaz de France zouden samengaan en te groot worden voor de Italjaanders.
Tot daar aan toe is er niets aan de hand. Het is alleen dat het staatsbedrijf Gaz de France bij de fusie overgewaardeerd wordt, en Suez bijgevolg ondergewaardeerd wordt. Voor 1 aandeel Suez (32€) krijg je een aandeel Gaz de France (28€) plus een uitzonderlijk dividend van 1€.
Verhofstadt zou zwaar op zijn neus moeten zetten in Parijs, omdat de Franse staat ongeoorloofd geld rooft van de vele Belgische beleggers in Suez. Maar hij regeert nu al zeven jaar met de socialisten en wat ooit een fiere liberaal was, is nu niets meer dan een schotelvod.
Ach, misschien komt het Amerikaanse General Electric wel op de proppen met een bod van 35€ op Suez en nemen die enkele bedreven juristen onder de arm. De Franse staat zal direct een toontje lager zingen.