Pas gelezen: De stad der zienden van José Saramago

Bij de bespreking van Blauwbaard haalde ik al een boek aan dat ik om twee redenen las, in casu mijn liefde voor de auteur Vonnegut, en het thema, de Armeense genocide. Een ander dergelijk boek is De stad der zienden. Opnieuw is één van mijn favoriete auteurs aan het werk (Saramago). Het onderwerp is dit keer: blanco stemmen. Zelf doe ik niets anders!

Voor ik met de bespreking begin, moet ik vertellen dat Saramago het een beetje verkorven had bij mij. Hij ging de voorbije jaren nogal uitdrukkelijk meeheulen met de andersglobalistische wolven in het bos. De gewezen metaalarbeider, die het pas op latere leeftijd tot succesauteur schopte, moest niet te direct zijn. Auteurs moeten dat nooit.

In De stad der zienden sublimeert hij zijn ongenoegen met het huidige systeem op een gepersonaliseerde manier. Bij de verkiezingen stemt 80% van Lissabon blanco. De regering is onthutst en laat de verkiezingen over doen. Het gevolg: nog slechts 10% stemt voor een partij. Wat volgt is een satire op de politieke klasse. De bevolking vindt dat ze niet nodig zijn, maar zij zijn overtuigd van het tegendeel:

"Ik geloof niet dat wij onder de huidige omstandigheden vierentwintig dagen kunnen wachten, of twintig dagen of vijftien of tien, het maatschappelijk bouwwerk vertoont scheuren, de wanden wankelen, de fundamenten trillen, het geheel kan elk moment instorten."

Lissabon stort niet in, ook niet nadat de politici de stad verlaten om de stedelingen de gevolgen te laten voelen. Allemaal geen probleem. En toch blijft de politieke kaste die dwaze aplomb aan de dag leggen. Wat mij ook opvalt is dat ze zich boven het volk zien. Ze beschouwen zich als de herders van de kudde, niet gewoon een beroepscategorie als een andere. Al de politieke personages hebben veel van Karel De Klucht. Dat is ook iemand die vindt dat het voortbestaan van de schepping van hem afhangt. De uitspraak "De ellende van Congo komt voort uit het gebrek aan goede leiders" is van hem. Stel je voor dat een Belgisch elektricien zegt: "Met Congo kan het niet beter gaan zolang ze geen elektriciens hebben die geen koperdraad achterover drukken". We zouden nogal lachen.

In elk geval, ik ben een maatschappijmodel genegen waarbij een bejaardenverzorgster evenveel verdient als onze minister van Buitenlandse Zaken. Of omgekeerd. En met blanco-stemmen moet meer rekening gehouden worden. Als 10% blanco stemt, dan moet 15 zitjes in het parlement leeg blijven. En moet er op zijn minst 1 minister minder zijn.

Verder; ik hou nog altijd van de knotsgekke dialogen die Saramago in één zin vat, hieronder een stukje tussen twee uitvoerende politie-agenten:

"De consequenties zijn voor ons, wanneer de golf op de rots slaat is de mossel de klots, Ik heb zo mijn twijfels over deze spreuk, Waarom, Omdat ik zou zeggen dat mosselen juist heel blij zijn wanneer ze water over zich heen krijgen, Ik weet het niet, ik heb ze nog nooit horen lachen, Ze lachen niet alleen, ze schateren, maar dat wordt overstemd door het gebulder van de golven, je moet je oor er vlakbij houden, Daar is helemaal niets van waar, je steekt de draak met een agent tweede klasse, Een onschadelijke vorm van tijdverdrijf, maak je niet dik"