dinsdag, september 27, 2005

Pas gelezen: Walter Benjamin at the Dairy Queen van Larry McMurtry

McMurtry, de boekhandelaar die in de jaren '80 nog uitpakte met westerns en daarvoor veel literaire onderscheidingen kreeg, leest in een wegrestaurant in Texas van de keten Dairy Queen The Storyteller van Walter Benjamin. Dat werk is geschreven in 1936, het geboortejaar van McMurtry. Het zet de auteur aan tot mijmeren, tot het schrijven van een hoogst vermakelijke eigensoortige biografie, Walter Benjamin at the Dairy Queen.

McMurtry typeert de generatie van zijn grootouders, pioniers in het Amerikaanse binnenland, als radicaal anders dan Benjamin, de cosmopoliete bourgeois uit Berlijn: "They were of course not aware of Strachey's comment, or Virginia Woolf's remark, or Roger Fry's startling Postimpressionist exhibitions."
McMurtry beschrijft het plattelandsleven. Ik herinner mij het voorval - hij was vijf jaar oud - van hun sympathieke uit Duitsland afkomstige buurman (ze noemden hem de Dutchman) die zich 's morgens van het leven beroofd had. Eerst had hij nog zijn koeien gemolken. In het dorp is er lang over nagekaart:

"That dairy farming, it's gloomy work", I remember one cowboy saying. "All them cows switching their old shitty tails in your face."
...
But I never forgot the suicide of the nice Dutchman up the road. What was his despair, and why did it culminate just after milking on that particular morning? And his wife, about whom I know nothing? The cowboys never talked about her. To them the milk cows, not the wife, were the interesting part of the story.

Tijdens de oorlog zat de kleine McMurtry vaak op de windmolen van zijn ouders. Hij wou de Geallieerden helpen door vijandelijke vliegtuigen te spotten, maar heeft er geen enkel gezien in Texas. Hij luisterde naar de stem van Franklin Roosevelt op de radio:

"The radio serials, as well as the comic books of the time, were intensely propagandistic. I didn't really know what civilisation was, but I was fully persuaded that it hung in the balance those four years."

McMurtry werd een boekenwurm, en moest ontsnappen uit Texas. Maar hij keerde er wel naar terug. Het gevoel van weidsheid is noodzakelijk voor hem, net zo belangrijk als de densiteit van de stad voor Europese auteurs, zegt hij.

PS: de eerste foto is van McMurtry, de tweede van Benjamin.

donderdag, september 15, 2005

Pas gelezen: Web van Paul Mennes

Zeer grappig zijn die kortverhalen van Mennes, als je van gimmick-toestanden houdt, want dat is het, het houdt het midden tussen Brusselmans en Verhulst. Leuk ook hoe hij veel elementen uit het ene verhaal herneemt in het andere, bijvoorbeeld de vulpen waarmee je ondersteboven op het plafond kunt schrijven zonder vlekken te maken. Mennes heeft nu een column in Humo, heb het nog niet kunnen lezen maar dat kan niet tegenvallen.

Het grappigste fragment vond ik de broer die het hoofdpersonage belt en hem zegt dat de holocaust-film die hij in rewind bekeken heeft geleek op een postmodern scheppingsverhaal.

Pas gelezen: De vanger van Manon Uphoff

Het Nederlandse talent Manon Uphoff, dat intussen al meer dan tien jaar geleden debuteerde, schreef in die periode eigenlijk weinig boeken. De vanger uit 2002 is bovendien zeer dun, als wel meer van haar werk. Redundante zinnen of passages staan er niet in, met een minimum aan tekst brengt ze het verhaal; de sfeer is zeer vaag en suggestief. Een aangename verademing.

Ik vraag mij wel af of kortverhalen - deze "novelle" telt 90 minuscule pagina's - als boek uitgegeven moeten worden. Ik droom van een soort uitgaven op krantenpapier die in de kiosken verkocht worden voor een appel en een ei. Zoiets als Vlaamse Filmpjes eigenlijk. Van die dingen die je uitleest op een heen- en terugrit met de trein.

zondag, september 11, 2005

Pas gelezen: Tox van Paul Mennes

"Ik wentel in drek en krabbel weer recht, sta dan op uit het débris en storm glanzend van hubris de heuvel weer op, klaar voor de sprong."
Aan het woord is de "zelfrecyclerende Icarus die vliegt zonder vader". Dat staat allemaal te lezen op de inleidende halve pagina van het debuut van Mennes.
Eerlijk gezegd, als ik dit lees ben ik niet onder de indruk. Ik hou meer van simpele taal, snoeihard, op zijn Amerikaans. Bij Mennes is dat niet altijd het geval, het is te vaak overladen. Ziehier:
"Vaste randfenomenen in onze actieradius zijn Twee Debieltjes, Das Ungeheuer en Hormoontje. Samen zijn zij de drie Musketiers van de onvolkomenheid. Twee Debieltjes dankt zijn naam aan het feit dat iemand ooit over hem gezegd heeft dat hij net iets briljanter zou zijn dan de achterkant van een varken."
De leuke grap gaat wat verloren. Te zelden blijft Mennes bij de zaak, zoals hier:
"Mijn draagster is een hardcore soap-opera junk. Vooral Zonen en Dochters, de dagelijkse darmspoeling die onze nationale televisiezender vlak voor het journaal op de wereld loslaat, kan haar goedkeuring wegdragen. Ze heeft nog geen aflevering gemist. Eén keer heb ik er samen met haar naar gekeken. Ik vond het even vermakelijk als wachten op het resultaat van je HIV-test, maar dan veel minder spannend.
Hoewel ze Zonen en Dochters al zes miljoen keer gezien heeft, slaagt ze er niet in de naam van het programma te onthouden. Op maandag installeert ze zich behaaglijk voor de tv om naar 'Vaders en Moeders' te kijken en de dag erna mompelt ze als haar oog tijdens het afwassen op de keukenklok valt dat het bijna tijd is voor 'Broers en Zusters'. Of 'Nonkels en Tantes' of 'Neven en Nichten'. In een bijzonder geïnspireerd moment heeft ze ooit eens het vrij Nonkel Bobiaanse 'Jongens en Meisjes' uit haar mouw geschud."
Ik vind dit grappig. Verder mist Tox nogal wat verhaallijn.

Deze afbeelding komt van Don Lawrence, de man die instond voor de hoes van de nieuwe dEUS.

vrijdag, september 09, 2005

De statistische waanzin van muntjes

Ik weet nog, bij de invoering van de euro ik geloof in januari 2002, werd ons voorspeld hoe snel we muntjes van vreemde landen in onze portefeuille zitten zouden hebben. Statistici hadden dat berekend en dat leek mij heel geloofwaardig. Dat viel toen tegen, na enkele maanden hadden we nog altijd niets dan koning albert-koppen in onze portefeuille.
Nu zijn we ruim drie jaar verder en ik denk er opnieuw aan. Een telling in mijn portefeuille geeft volgend resultaat: 10 Belgische munten tegen 6 buitenlandse (waarvan 4 van het weinig spectaculaire Frankrijk). Ik begrijp er eerlijk gezegd niets van. Ik vind het tegelijk een ontgoocheling.

zaterdag, september 03, 2005

Pas gelezen: Een jongen van Nick Hornby

Ik blijf zoveel mogelijk uit de buurt van relatiekomedies en andere feel good stuff. Al ben ik niet altijd even strikt daarin. Dit boek van Hornby slingerde hier in huis, ik heb het ter hand genomen en uitgelezen. Het leest aardig weg, dat is meestal het geval met dit soort boeken. Een stel personages samenbrengen die nog zieliger zijn dan de lezer en die laatste is tevreden, het is een procédé dat blijft werken. Maar 't is niks voor mij.